Door de coronapandemie is er veel extra aandacht gekomen voor de ventilatie in schoolgebouwen. In veel van de oudere schoolgebouwen wordt gelucht door de ramen open te zetten. Maar op koudere dagen kan dat als onprettig worden ervaren. Met als gevolg dat de ramen snel weer dicht gaan en de kwaliteit van de binnenlucht in de klaslokalen afneemt.
Voor een tweetal schoolgebouwen van Conexus uit Nijmegen hebben we samen met Abstract Management & Advies een plan gemaakt om de ventilatie in de klaslokalen te verbeteren. De oplossing voor het ventilatievraagstuk pakt per gebouw heel verschillend uit. Maatwerk is dus het devies.
Basisschool De Luithorst
Basisschool De Luithorst in Lindenholt is een school uit de jaren 80. Deze school kenmerkt zich door zware betonnen kozijnprofielen en veel schuine daken. De betonnen kozijnen zijn voorzien van enkele beglazing in de betonnen profielen.
Basisschool De Luithorst in Nijmegen
Deze vormen een gigantisch warmtelek in de winter. De schuine daken zorgen weer voor een enorme warmteophoping in de zomerdagen. Het zou wenselijk zijn om zowel beter te isoleren om warmte buiten te houden als beter te ventileren om warmte af te voeren. Kozijnen die open kunnen om ’s nachts te ventileren zijn geen optie vanwege mogelijke inbraak en vandalisme.
Om dit vraagstuk op te lossen hebben we ervoor gekozen de bestaande betonnen kozijnen van dubbele beglazing te voorzien met een houten voorzetkozijn aan de binnenzijde. Daarmee onderbreken de koudebrug. De bestaande koof voor de zonwering gebruiken we nu om ventilatielucht via roosters binnen te laten.
Het dak hebben we voorzien van een dik isolatiepakket met een afwerking van ‘witte’ EPDM. De schuine daken zijn allemaal voorzien van kozijnen met beglazing in de punt. Deze beglazing komt deels te vervallen. In deze vrijgekomen openingen komen grote op maat gemaakte ventilatieroosters.
De combinatie van de roosters in de gevel en de roosters in het dak zorgen voor een luchtstroom aan de bovenkant van het lokaal. De stroming gaat over de kinderen en docenten heen, waardoor ze deze niet als storend ervaren. Door alle toegevoegde gevel- en dakisolatie blijven de lokalen goed op temperatuur in de winter.
Deze werkzaamheden zijn bijna geheel afgerond door Cuppens +zn.
Basisschool De Muze
Basisschool De Muze in Nijmegen-Oost heeft een dependance naast het hoofdgebouw, De Parel genoemd. Beide delen maken onderdeel uit van een voormalige rijksmonumentaal kazernecomplex. In De Parel bevindt zich een drietal klaslokalen, een KION en een onderwijs- en bijeenkomstruimte. Tijdens bijeenkomsten is er ruimte voor maximaal 250 aanwezige personen.
De Parel is de voormalige kantine voor de soldaten en de onderofficieren van de in Nijmegen gelegerde koloniale troepen. Boven deze ruimtes bevindt zich een tweetal leeszalen en een ruimte voor de commandant, die vanaf daar het exercitieterrein kon overzien. De zaal voor de manschappen bevat een podium voor het nodige vermaak. Aan de zijde van het voormalige exercitieterrein bevindt zich een tweetal loggia’s. Het pand is grotendeels voorzien van een plat dak.
De loggia van bijgebouw De Parel op het voormalige kazernecomplex
Bij de planvorming hebben we ervoor gekozen om de beglazing aan de gevels te vervangen voor vacuümbeglazing. De beide loggia’s worden afgesloten door een nieuw te plaatsten pui, met HR++ beglazing. De extra ruimte die zo ontstaat kan worden gebruikt als stilteruimte voor de leerlingen. Op de platte daken komt een nieuwe dakbedekking met isolatie. Het hellend dak zal aan de binnenzijde worden voorzien van isolatie.
Om goed te kunnen ventileren, hebben we gekozen voor een aantal losse luchtbehandelingskasten op de platte daken. Deze kasten worden voorzien van omkasting. Door de keuze voor meerdere units kunnen de luchtkanalen allemaal over het dak, onder de dakrand, worden versleept.
In de ruimtes zelf komen alleen de stoffen inblaaszakken en de afzuigroosters in het zicht. Hiermee tasten we de ruimtelijkheid minimaal aan met een systeem wat onder de bestaande plafonds in het zicht zit.
Door de gekozen oplossing worden de lokalen en bijeenkomstruimte voorzien van voldoende luchtverversing, met oog voor de monumentale onderdelen in het pand en het uit het zicht houden van de kanalen en luchtbehandelingskasten.
Bovenstaande werkzaamheden zijn ingediend als aanvraag omgevingsvergunning, maar moeten nog wel formeel worden goedgekeurd door de monumentencommissie en de RCE.
Ventilatie is maatwerk
Je ziet het aan de bovenstaande voorbeelden. Ook voor ventilatie geldt dat het altijd maatwerk is. Beide schoolgebouwen vragen om een aanpak die past bij de ruimtelijke structuur van het gebouw. Het is dus raadzaam om eerst met een architect te kijken wat er mogelijk is. Het is niet altijd noodzakelijk om ventilatie- of luchtbehandelingsinstallaties toe te passen. Hiermee kun je kosten voor aanschaf en onderhoud besparen.
Het kan ook wenselijk zijn meer kasten te plaatsten dan vooraf voorzien om hiermee recht te doen aan de monumentale waarden van de school. En zo het project langs de monumentencommissie en de RCE te loodsen. Als dat nodig is, vergeet dan niet dit op te nemen in de exploitatiebegroting.